Меню
  Список тем
  Поиск
Полезная информация
  Краткие содержания
  Словари и энциклопедии
  Классическая литература
Заказ книг и дисков по обучению
  Учебники, словари (labirint.ru)
  Учебная литература (Читай-город.ru)
  Учебная литература (book24.ru)
  Учебная литература (Буквоед.ru)
  Технические и естественные науки (labirint.ru)
  Технические и естественные науки (Читай-город.ru)
  Общественные и гуманитарные науки (labirint.ru)
  Общественные и гуманитарные науки (Читай-город.ru)
  Медицина (labirint.ru)
  Медицина (Читай-город.ru)
  Иностранные языки (labirint.ru)
  Иностранные языки (Читай-город.ru)
  Иностранные языки (Буквоед.ru)
  Искусство. Культура (labirint.ru)
  Искусство. Культура (Читай-город.ru)
  Экономика. Бизнес. Право (labirint.ru)
  Экономика. Бизнес. Право (Читай-город.ru)
  Экономика. Бизнес. Право (book24.ru)
  Экономика. Бизнес. Право (Буквоед.ru)
  Эзотерика и религия (labirint.ru)
  Эзотерика и религия (Читай-город.ru)
  Наука, увлечения, домоводство (book24.ru)
  Наука, увлечения, домоводство (Буквоед.ru)
  Для дома, увлечения (labirint.ru)
  Для дома, увлечения (Читай-город.ru)
  Для детей (labirint.ru)
  Для детей (Читай-город.ru)
  Для детей (book24.ru)
  Компакт-диски (labirint.ru)
  Художественная литература (labirint.ru)
  Художественная литература (Читай-город.ru)
  Художественная литература (Book24.ru)
  Художественная литература (Буквоед)
Реклама
Разное
  Отправить сообщение администрации сайта
  Соглашение на обработку персональных данных
Другие наши сайты
Приглашаем посетить
  Аверченко (averchenko.lit-info.ru)

   

Класіфікацыя прывітанняў. Тыпы адказаў на прывітанні

Категория: Этика

Класiфiкацыя прывiтанняў. Тыпы адказаў на прывiтаннi

Мiнiстэрства адукацыi Рэспублiки Беларусь

" Брэсцкi дзяржаўны ўнiверсiтэт iмя А. С. Пушкiна"

Рэферат

па тэме "Класiфiкацыя прывiтанняў. Тыпы адказаў на прывiтаннi"

этыкет зносiны прывiтанне гутарка

Выканала студэнтка 3-га курса

группы ФІ-3

Хмарук Н.І.

БРЭСТ 2011


Зварот i прывiтанне

Цяжка ўявiць сабе чалавека, якi не хацеў бы трымацца ўпэўнена, свабодна ў любым грамадстве i кампанii. Кожны марыць падабацца, прыцягваць да сабе навакольных манерамi, знешнасцю, уменнем адчуваць сябе свабодна ў самай складанай сiтуацыi. Як дамагчыся гэтага? Вельмi проста - авалодаць мастацтвам этыкету зносiн.

Афiцыйнае (грамадзянiн, спадар);

Сяброўскае (паважаны калега, дарагi сябар);

Да старэйшым па ўзросце трэба звяртацца на "вы".

"вы".

"ты" звяртаюцца толькi да самым блiзкiх сябраў.

Агульныя правiлы прывiтання пры сустрэчы. Першымi вiтаюць малодшыя старэйшых, мужчыны - жанчын, жанчына вiтае мужчыну, якi нашмат старэйшы за яе. Выключэннi з гэтага правiлы: ўвайшоў у пакой, будзь то мужчына або жанчына, першым вiтаецца з прысутнымi, якi сыходзiць - першым развiтваецца з застыўшымiся. У выпадку, калi ў пакоi некалькi чалавек, вiтаюцца спачатку з гаспадыняй дома, затым з iншымi жанчынамi, затым - з гаспадаром хаты i мужчынамi. Вiтаючыся з мужчынам, жанчына павiнна першая падаць руку. Калi янаабмяжоўваецца паклонам - мужчыну не варта працягваць ёй руку. Тое ж - памiж старэйшымi i малодшымi мужчынамi.

Мужчына заўсёды паўстае (за выключэннем вельмi пажылых i хворых, якiм цяжка падымацца), вiтаючыся i з жанчынамi, i з мужчынамi. Жанчына, вiтаючыся з мужчынай, не ўстае. Мужчына, вiтаючыся з жанчынай, ўстае.

Выключэннi: гаспадыня хаты, прымаючы гасцей, заўсёды ўстае, вiтаючыся з iмi; ў службовай становiшчы мужчына можа не ўставаць, вiтаючы жанчыну. Жанчыны ўстаюць таксама, вiтаючыся з вельмi пажылымi мужчынамi.

прапануе сесцi, а сама працягвае стаяць - садзiцца не варта. Вiтаючы даму, мужчына можа пацалаваць ёй руку. Аднак, рабiць гэта можна толькi ў памяшканнi! Не прынята вiтацца праз парог, праз стол, праз якую-небудзь перагародку.

Больш складаныя сiтуацыi, калi вам трэба звярнуцца да свайго сваяку цi блiзкаму знаёмаму, якi з'яўляецца кiраўнiком, у прысутнасцi староннiх, лепш назваць яго па iмя-iмя па бацьку i на "вы". У дадзеным выпадку роднасныя або прыяцельскiя сувязi недарэчна дэманстраваць ўсiм. Калi, напрыклад, уякiм-небудзь новым для вас калектыве ўсё звяртаюцца адзiн да аднаго на "ты", а вы прывыклi на "вы", лепш усё-такi прыняць правiлыкалектыву, чым дыктаваць свае. Калi вас хто-небудзь паклiча няветлiва, напрыклад: "Гэй, ты!", Не варта адклiкацца на гэты аклiкаючы. Аднак не трэба чытаць натацый, выхоўваць iншых падчас кароткай сустрэчы. Лепш падаць ўрок этыкету уласным прыкладам. Распавядаючы каму-небудзь пра людзей, якiя не прынята казаць пра iх у трэцiм склоне - "ён" або "яна". Нават пра блiзкiх сваяках трэба сказаць: "Тамара Мiхайлаўна прасiла перадаць..."," Вiктар Ільiч будзе чакаць вас...".

З чаго пачынаюцца зносiны?!

Любое знаёмства, ды i наогул любыя зносiны пачынаюцца з прывiтання. Якiм яно павiнна быць?

"Добры дзень!"

"Добрай ранiцы!" "Добры дзень!" "Добры вечар!"

Формы прывiтанняў ў розных краiнах адрознiваюцца. Але пры ўсёй шматстатнасцi прывiтанняў мiжнародны этыкет у сваёй аснове аднолькавы: людзi, сустракаючыся, жадаюць адзiн аднаму дабра i дабрабыту, здароўя, поспехаў у працы, добрай ранiцы, дня цi вечара. Кожнаму народу, кожнай сацыяльнай групе ўласцiвая свая манера прывiтання. Напрыклад, на Усходзе характэрнай рысай прывiтання з'яўляецца нахiл корпуса з адначасовым выкiданне рукi наперад.

Еўрапейцы, вiтаючыся, звычайна злёгку прыўздымаюць левай рукой капялюш i аддаюць лёгкi паклон галавой.

Неабходна цвёрда засвоiць наступныя правiлы этыкету, якiя тычацца прывiтанняў:1)Увайшоўшы ў памяшканне, у якiм знаходзяцца людзi, якi ўвайшоў, вiтае нахiлам галавы ўсiх незнаёмых i пацiскае руку тым, з якiмi ўжо знаёмы.

"Алё".

3)Парушэннем этыкету з'яўляюцца шумныя, нястрыманыя прывiтання. Не варта размахваць капелюшом цi крычаць праз вулiцу.

4)Просты жэст, лёгкаяўсмешка выказваюць пачцiвасць i павагу.

5)Ваенны, вiтаючы жанчыну цi мужчыну, не здымаючы фуражкi бярэ руку пад казырок.

6) Як мужчына, так i жанчына, сядаючы ў таксi, вiтаюць шафёра першым. Не робяць гэтага ў выпадку, калi шафёр з'яўляецца кiроўцам калектыўнага транспарту.

7)Выраз ветлiвасцi павiнна зыходзiць ад клiента, калi ён уваходзiць у цырульню, атэлье, майстэрню рамонту абутку i ў iншыя службы побыту.

Людзi вiтаюць адзiн аднаго, прытрымлiваючыся наступных правiлаў. Мужчына павiнен разглядаць як знак асаблiвай павагi да яго, калi жанчына першай павiтала яго. Мужчына ў першую чаргу вiтае вышэйшага па iерархii (службовым, грамадскаму або iншаму прыкмеце). Вiтаючы жанчыну на вулiцы, мужчына здымае капялюш i пальчатку.

Калi ён вiтае каго-небудзь на адлегласцi, то робiць лёгкi паклон i датыкаецца рукой да капелюшы, злёгку яе прыўздымае. Калi сядзiць, то ўстае i пасля гэтага вiтае. Галаўны ўбор - зiмовую шапку, лыжную шапачку, кепку цi бярэ чапаць не трэба. Мужчына абмяжоўваецца лёгкiм паклонам, калi вiтае на адлегласцi, i здымае пальчатку, калi абменьваецца поцiскам рукi. Ва ўсiх выпадках, вiтаючыся, мужчына павiнен зняць пальчатку з правай рукi, для жанчын гэта неабавязкова. Калi жанчына ўсё-ткi здымае пальчатку - гэта знак асаблiвага павагi. У адносiнах к жанчынам i мужчынам пажылога ўзросту гэта павiнна быць нормай. Улюбым выпадку ў момант прывiтання ў роце не павiнна быць цыгарэты i нельга трымаць руку ў кiшэнi. Жанчыны злёгку нахiляюць галаву i адказваюць на прывiтанне усмешкай,яны могуць не вымаць рукi з кiшэняў палiто, жакета.

Прывiтанне, шляхам абмену поцiскамi рук, мужчынам рэкамендуецца рабiць заўсёды, жанчынам - па ўзаемнай згодзе. Калi сустракаюцца шлюбныя пары, то спачатку жанчыны вiтаюцца адзiн з адным, затым мужчыны вiтаюць жанчын, i толькi пасля гэтага мужчыны вiтаюць адзiн аднаго. Жанчыне ў знак прывiтання нiколi не цалуюць руку на вулiцы, гэта робяць толькi ў памяшканнi. У нас прынята цалаваць руку толькi замужняй жанчыне. Цалуючы руку жанчыне, не варта паднiмаць яе занадта высока, старайцеся самi нахiлiцца.

Поцiску рукi не заўсёды абавязковыя. Калi сустракаюцца знаёмыя людзi на вулiцы або супрацоўнiкi ў памяшканнi адной ўстановы або прадпрыемства, калi наведвальнiкi ўваходзяць да кiраўнiкоў, досыць ветлiва i карэктна абмежавацца прывiтаннем "Добрая ранiца", "Добры дзень" i т. п., пры гэтым зрабiць лёгкi паклон галавой, злёгку ўсмiхнуцца. Інiцыятарам поцiску рукi амаль заўсёды павiнна быць жанчына. Але ў некаторых выпадках жанчыны, а таксама мужчыны першымi не працягваюць руку асобам, нашмат старэйшым за сябе па ўзросту i вышэй па службоваму становiшчу. Ёсць агульнае правiла: старэйшы з'яўляецца iнiцыятарам поцiску рукi, жанчына падае руку мужчыну, замужняя жанчына - незамужняй, маладыя людзi не павiнны спяшацца першымi пацiснуць руку старэйшаму або замужнiх жанчын. Гаспадыня хаты не павiнна забыцца пацiснуць руку ўсiм гасцям, запрошаным да яе ў хату. Жанчына ў гасцях абавязаная пацiснуць руку для прывiтання нават асобе, з якiм яна знаходзiцца ў недружалюбных адносiнах.

Што важна ў прывiтаннi

Ўсмешка, "дададзеная" да прывiтання, палепшыць агульны настрой.

Жэсты. Прывiтанне прынята суправаджаць паклонам, кiўком галавы, поцiскам рукi, абдымкамi, пацалункам рукi.

Мужчынам падчас прывiтання трэба зняць капялюш. Зiмовую шапку, бярэ, кепку здымаць не абавязкова!

Падчас прывiтання не варта апускаць вочы, трэба сустрэцца позiркам з тым, каго вы вiтаеце.

Падчас прывiтання непрыстойна трымаць рукi ў кiшэнях i цыгарэту ў роце.

Больш складаныя этыкетны сiтуацыi

Калi вы заўважылi знаёмага удалечынi (на другiм баку вулiцы, у аўтобусе i т. п.), i калi заўважылi i вас, то трэба павiтаць знаёмага кiўком галавы, узмахам рукi, паклонам, усмешкай. Крычаць ва ўвесь голас не варта!

Калi вы ўбачылi знаёмага, якi наблiжаецца да вас, не трэба крычаць "дабрыдзень!" здалёку. Дачакайцеся, калi адлегласць памiж вамi скароцiцца да некалькiх крокаў. Калi вы iдзяце з кiм-небудзь, i ваш спадарожнiкпавiтаўся з незнаёмым вам чалавекам, варта прывiтацца i вам. Калi вы сустракаеце знаёмага ў кампанii незнаёмца, трэба павiтаць iх абодвух.

Таксама трэба павiтаць усiх у групе, да якой вы падыходзiце.

Калi вы ўваходзiце ў пакой, дзе знаходзiцца шмат людзей, трэба не вiтацца з кожным паасобку, а сказаць агульнае "дабрыдзень!".

Поцiск рукi

Па этыкету:

Першымi падаюць руку старэйшыя малодшым, а не наадварот.

Сярод аднагодкаў першымi падаюць руку жанчыны мужчынам.

Калi сустракаюцца дзве шлюбныя пары, то спачатку вiтаюцца адзiн з адным жанчыны, затым мужчыны вiтаюць жанчын, пасля гэтага мужчыны вiтаюцца памiж сабой. Перад поцiскам рукi мужчына павiнен абавязкова зняць пальчатку. Жанчыне гэта рабiць не абавязкова. Аднак, вiтаючы больш старэйшых па ўзросце, пальчатку павiнны здымаць усё.

Як адказваць на прывiтаннi

Калi вiтаюць вас, трэба адказаць на гэта прывiтанне нават незнаёмаму чалавеку.

Мiжнародны этыкет прывiтанняў, як правiла, аднолькавы: у рознай форме рознымi спосабамi жадаць адзiн аднаму добрага дня, уранку або ўвечары, здароўя, працоўных поспехаў, дабра i дабрабыту.

Формулу прывiтання выбiрайце тую, што найбольш падыходзiць да дадзенай сiтуацыi. У прывiтаннi паспрабуйце выказаць сваю добразычлiвасць i сiмпатыю. Словы прамаўляеце выразна, не спяшаецеся. Не залянуецеся ўсмiхнуцца чалавеку цi людзям, да якiх вы звяртаецеся.

Першым вiтаецца мужчына з жанчынай, больш малады - са старэйшым, якi праходзiць

- са стаячым на месцы. Першай вiтаецца жанчына, якая iдзе ў грамадстве мужчын, з жанчынай, якая iдзе ў адзiноце або з iншай жанчынай.

Прывiтанне (як i развiтанне) звычайна суправаджаецца жэстамi: поцiскам рукi, ўзняццем рукi, кiўком галавы, паклонам.

ўступаць у кантакт). Але калi гэтая форма прывiтання вам падабаецца, памятайце: поцiск рукi не павiнна быць нi залiшне моцным (асаблiва з жанчынай), нi знежывелым. Падавайце руку свабодным i упэўненым жэстам. Поцiск рукi павiнен быць кароткiм.

вiтаючыся, можа не здымаць пальчатку (рукавiцу здымаюць усе), мужчына абавязкова павiнен гэта зрабiць. Калi мужчыну ўяўляюць жанчыне, яна першай прапануе яму руку. Больш пажылыя таксама ў гэтым маюць прыярытэт.

Вiтаць знаёмых, седзячы за столiкам у рэстаране або кафэ, можна толькi кiўком галавы. Старэйшым па ўзросце i жанчынам кланяюцца, злёгку нахiляючыся i устаўшы з крэсла. Калi вы знаходзiцеся ў грамадстве дамы, то прыўставаць не трэба. Парушэннем этыкету лiчацца шумныя прывiтання. Не прыцягвайце ўвагi ўсiх прысутных да вашага з'яўлення i прывiтаннi.

Тое ж пры вiдавочнай рознiцы ў грамадскiх палажэннях: малодшы прадстаўляецца старэйшаму. Жанчына, па-за залежнасцi ад узросту i становiшча, нiколi не прадстаўляецца мужчыне першай. З апошняга правiла могуць быць выключэннi: напрыклад, калi гэтая жанчына - студэнтка, а мужчына - ганаровы прафесар. Калi вы каго-небудзь знаёмiце цi знаёмяць вас, паспрабуйце глядзець суразмоўцу ў твар. І усмiхнiцеся. Знаёмства, пачынаецца з добразычлiвай ўсмешкi, напэўна будзе мець для вас станоўчае працяг.

Першым падае руку чалавек, якому прадставiлi iншага. Жанчына працягвае руку мужчыну, старэйшы - малодшаму (не забудзьцеся, калi вы ўжо знаёмыя, то гэта робiцца наадварот). Асоба, якое толькi што прадставiлi, ветла i спакойна чакае, калi можна будзе нарэшце адказаць узаемным поцiскам рукi. Калi прадстаўляюць мужчыну, ён павiнен устаць. Дама ўстае толькi ў выпадку знаёмства з значна больш старэйшай жанчынай або з вельмi шаноўным ва ўсiх адносiнах мужчынам.

У грамадстве (у гасцях, у тэатры) знаёмiць людзей адзiн з адным гаспадыня (Гаспадар) дома або арганiзатар мерапрыемства. Цяжкасцi знаёмства ўзнiкаюць, калi адзiн з запрошаных прыходзiць з спазненнем.

Нi ў якiм разе не вiтацца ў першую чаргу са сваiмi сябрамi, старымi знаёмымi, пакiдаючы без увагi ўсiх астатнiх. Гаспадар дома прадставiць вас усiм адразу i пасадзiць на свабоднае месца. Спазнiўшыся, можа потым сам пазнаёмiцца з блiжэйшымi суседзямi па стале. Калi вы прыйшлi з жонкай, то, як правiла, вас павiнна прадставiць жонка, а не вы яе.

Яна таксама першай вiтаецца з гаспадыняй i гаспадаром.

"мая жонка", "мой сын". Знаёмства з мацi i бацькам - выключэнне з гэтага правiла: бацькам ўяўляюць знаёмых, але не наадварот. Прадстаўляючы чалавека, варта выразна вымаўляць яго iмя i прозвiшча. Сярод аднагодкаў цалкам дапушчальна пры знаёмстве называць толькi iмя. Не кажаце, прадстаўляючы вашага спадарожнiка або спадарожнiцу: "Гэта мой сябар".

Такое падкрэсленне асабiстых адносiн можа пакрыўдзiць астатнiх. Проста назавiце iмя.

Вялiкую ролю адыгрывае спосаб звароту да суразмоўцы. Ён можа быць:

- Афiцыйным (таварыш, грамадзянiн, па прозвiшчы, iмя, iмя па бацьку);

- Даверным (паважаныя калегi, сябры);

- Жартоўныя (дзiцячае мянушку дадзенага асобы).

Тут усё залежыць ад канкрэтных абставiнаў. І ў першую чаргу ад таго, у якiх адносiнах вы знаходзiцеся з дадзеным чалавекам. Зварот "вы" перш за ўсё сведчыць аб вашай ўласнай культуры. І вядома ж, яно падкрэслiвае ваша павага да асобы, з якiм вы беседуете. Гэта ветлiвае займеннiк часцей за ўсё ўжываецца пры зносiнах з незнаёмымi i малазнаёмымi людзьмi i ў афiцыйнай абстаноўцы. Калi вы сапраўды добра выхаваныя i карэктныя, вы скарыстаецеся гэтай формай звароту незалежна ад таго, з кiм вы ў дадзены момант беседуете: будзь то ваш непасрэдны начальнiк цi падпарадкаваны, чалавек значна старэй вас цi маладзей, мужчына цi жанчына. Зварот "вы" нi ў якiм разе не прынiзiць вас, нават калi вы ўжываеце яго ў размове з чалавекам непрыемным вам, з вашым сапернiкам цi нават ворагам.

3. ЗНОСІНЫ

Сёння, як i сто гадоў таму, паспешная фамiльярнасць гэтак жа непрыемная многiм людзям, як i залiшняя назойлiвасць. Таму не спяшайцеся пераходзiць на "ты" з вашымi новымi знаёмымi. Зваротам "ты" можна без сумневу карыстацца, калi вы бяседуете з блiзкiм, добра знаёмым вам чалавекам, у неафiцыйнай абстаноўцы. Цвёрдых правiлаў, як можна перайсцi на "ты", не iснуе. Гэта залежыць ад многiх прычынаў. Інiцыятыва i права пераходу на "ты" належыць жанчыне i старэйшым па ўзросце. Да незнаёмаму чалавеку можна звярнуцца са словамi: "грамадзянiн", "Спадар", "дзяўчына", "малады чалавек" ... Шчыра кажучы, у сённяшняй Расii няма ўстоянай формы такога звароту. І трэба прызнаць, што некаторыя з названых слоў у канкрэтных выпадках не зусiм удалым. Таму мы часта звяртаемся да незнаёмаму чалавеку проста з фразай: "прабачце..." або "дазвольце..." або "будзьце так добрыя...". Не спяшаецеся ператварыць толькi што адбылося знаёмства ў сяброўства. Гэта можа выглядаць назойлiва. Пазбегнуць непаразуменняў ў звароце з толькi што пазнаёмiўся чалавекам дазваляюць вiзiтныя карткi. У замежных краiнах вiзiтныя карткi вельмi распаўсюджаныя. Іх памер i шрыфт не рэгламентуюцца строгiмi правiламi.

4. МАСТАЦТВА весткi гутарку

Уменне мець зносiны - гэта перш за ўсё ўменне весцi гутарку. Тут таксама iснуюць агульнапрынятыя правiлы. Навучыцеся слухаць вашага суразмоўцы, не перабiваючы яго. Бо уменне ўважлiва i цярплiва выслухаць чалавека, з якiм вы бяседуете, паказаўшы пры тым сiмпатыю, спачуванне да яго, - гэта сапраўдны талент. На шчасце, гэты талент не прыроджаны: кожны можа выхаваць яго ў самiм сабе i ў сваiх дзецях. Слухаючы суразмоўцы, старайцеся глядзець яму ў вочы або на прадмет, наякi ён сам звяртае вашу ўвагу. Пацвярджаць свой найжывую цiкавасць да чыiх-небудзь выказваннях лёгкiмi кiўкамiгалавы цi якiмi-небудзь словамi-заўвагамi. Нi ў якiм разе не спяшайцеся пярэчыць i спрачацца, не выслухаўшы да канца. Нiколi не варта абрываць або перабiвацьгаворачага, адварочвацца ад яго, глядзець на гадзiннiк, пазяхаць, корпацца ў кiшэнях або ў сумцы, уступаць паралельна ў гутарку з iншым чалавекам. Калi суразмоўца злоўжывае вашай, увагай, можна ветлiва папрасiць прабачэння i сказаць, што вы цяпер, на жаль, занятыя i разумней перанесцi размову на iншы час. Здараецца, што ў гутарцы ўдзельнiчаюць некалькi чалавек. У гэтым выпадку тэма павiнна быць цiкавай i зразумелай для кожнага з суразмоўцаў. Не варта закранаць у падобных сiтуацыях спецыяльныя пытаннi. Не лiчыцца ветлiвым распавядаць у грамадстве сенсацыйныя, але не дакладныя навiны. Непрыгожа казаць намёкамi, зразумелымi толькi асобным суразмоўцам. Не варта аддавацца доўгiм ўспамiнах аб мiнулым, захапляцца бясконцымi маналогамi.

Дрэнны суразмоўца, вядучы размову толькi для таго, каб выгаварыцца самому. У канчатковым рахунку ён такi застанецца без слухачоў. Пазбягайце заўваг, якiя могуць балюча паранiць пачуццi суразмоўцы, не злоўжывайце "колкасцямi". Вельмi важна сачыць за тым, як суразмоўца рэагуе на вашы слова. Бо пакрыўдзiць можна не толькi тэкстам, але i падтэкстам.

У спрэчках старанна выбiрайце фармулёўкi. Старайцеся выконваць простую павагу да суразмоўцы ў любой сiтуацыi. Дапамагайце ўключыцца ў агульную гутарку тым, хто толькi далучыўся да гутаркi i яшчэ не зарыентаваўся ў абстаноўцы. Гутаркi падчас ежы не павiнны псаваць апетыту навакольным. Кажаце заўсёды па сутнасцi пытанняў, назiрайце, слухае вас суразмоўца. Нядрэнна часам пахвалiць яго развагi. Непрыгожа перабiваць суразмоўцы, асаблiва калi ён старэчага ўзросту. Не варта падказваць або папраўляць апавядальнiка. Адмоўнае ўражанне вырабляе вычварным, ненатуральнасць, залiшняя тэатральнасць, насычэнне прамовы вульгарнымi i "пустазельным" словамi (тыпу "так", "вось", "так сказаць"), мыканне пры падборы патрэбнага слова. Абавязковай нормай зносiн з'яўляецца ўмераная гучнасць выказваннi. Нiшто не можа апраўдаць узбуджаная i крыклiвай прамовы.

Няма сэнсу павышаць голас нават у спрэчцы, так як крык не дадае пераканаўчасцi аргументаў. Не будуйце з сябе "усезнайку". Калi магчыма, паспрабуйце загадзя падрыхтавацца да вызначанай гутарцы, пацiкаўцеся захапленнямi вашага суразмоўцы. Пры вымушаных зносiнах (напрыклад, вы едзеце ў адным купэ цягнiка або ў адной каюце парахода) размова павiнна быць лёгкай, неназойливай. Калi ваш спадарожнiк - выхаваны чалавек, але ў дадзены момант ён не схiльны гутарыць, ён вам ветлiва дасць зразумець, коратка адказваючы на вашыя пытаннi. Вельмi небяспечныя крайнасцi ў галiне зносiн. Калi змрочнае маўчанне прыгнятальна дзейнiчае на вашага суседа, то празмерная адкрытасць i прысвячэнне яго ва ўсе вашыя справы таксама зусiм недарэчныя. Такiя выпадкi часта бываюць сярод жанчын. Такiх жанчын нястрымна цягне падчас падарожжаў неадкладна выкласцi суседзям увесь стан спраў: адкуль i куды яны едуць, навошта, якое iх сямейнае становiшча, лёс iх сваякоў i г. д. Вядома, чалавек мае права на шчырасць, аднак варта кантраляваць свой гутарковы сверб.