Гісторыя развіцця ЭВМ электронная пошта

Гiсторыя развiцця ЭВМ электронная пошта І Дамеханiчны перыяд Вылiчэннi бяруць свой пачатак ад таго часу, калi чалавек здагадаўся звярнуцца да прыроднага вылiчальнага апарата - сваiх пальцаў. Ад пальцавых вылiчэнняў бярэ пачатак пяцярычная сiстэма злiчэння (адна рука), десяцiчная ( дзве рукi), двацацерычная ( пальцы рук i ног). Адным з вiдаў старажытнага iнструментальнага лiчэння з’яўляецца вылiчэнне пры дапамозе бiрак ( драўляных палачак з зарубкамi), у сярэднявеччы iмi карысталiся дзеля ўлiку i збора падаткаў. З развiццём гандлю пачала ўзрастаць неабходнасць у сродках вылiчэння. Гэта прывяло да стварэння новых вылiчальных iнструментаў. Адным з iх быў абак. напрыклад: каменьчыкi альбо палачкi. У V ст. да н. э. абак атрымаў шырокае распаўсюджванне ў Грэцыi i Егiпце. У старадаўнiм Рыме выкорыстоўваўся такi ж абак, як i у Грэцыi, а зрэдку прымянялiся i больш дасканалыя яго вiды. Рымскi абак уяўляў сабой металiчную дошку з дзевяццю жолабамi, уздоўж iх маглi перамяшчацца жэтоны, якiя гралi ролю каменьчыкаў, што выкарыстоўвалiся ў грэчаскiм абаку. У сярэднявечнай Еўропе атрымалi распаўсюджванне два тыпы абака. Адзiн з iх апiсаў у сваёй кнiзе французскi вучоны манах Герберт. Другi тып абака пачаў выкарыстоўвацца з канца XVст. под назвай лiчэнне на лiнiях. Пачатак XVIIст. запомнiўся новымi дасягненнямi iнструментальнага лiчэння, яны звязаны з iмем шатланскага матэматыка Джона Непера (1550-1617). Важнейшым яго вынаходнiцтвам з’яўлялiся лагарыфмы, гэта дазволiла замянiць множанне i дзяленне складаннем i адыманнем. Услед за вынаходнiцтвам лагарыфма ажыццяўляюцца спробы механiзаваць лагарыфмiчныя вылiчэннi. У 1617г. Непер апiсвае лiчэнне пры дапамозе палачак. Гэтыя палачкi, пад назвай палачкi Непара, як i сам метад хутка аiрымалi шырокае распаўсюджванне ў Еўропе i былi некоторы час нават больш папулярнымi, чым лагарыфмы - галоўнае вынаходнiцтва Непара. адносна другой, нерухомай. Другая частка ўяўляла сабой кальцо, ўнутры якога на восi вярцелася кола. На iм (звонку) i на кальцы (знутры) былi нанесеныя згорнутыя у акружнасць лагарыфмiчныя шкалы. Абодва iнструменты дазвалялi ажыццяўляць вылiчэннi без цыркуля. Гэта i былi першыя лагарыфмiчныя лiнейкi. З 1642г. пачынаецца гiсторыя развiцця механiчных вылiчальных прылад. Менавiта у гэтым годзе французскi матэматык i фiзiк Блез Паскаль (1623-1662) вынайшоў прыбор для складання. Ім было створана дзесяцiчнае лiчыльнае кола i механiзм аўтаматычнага пераноса адзiнкi ў старэйшы разрад. Ідэя гэтага механiзма выкарыстоўвалася значна пазней у настольных клавiшных машынах з электрычным прывадам. Першая вылiчальная прылада, на якой можна было выконваць 4 арыфметычныя дзеяннi, стварыў нямецкi матэматык i фiлосаф Готфрыд Вiльгельм Лейбнiц (1646-1716). Апiсанне гэтай прылады адносiцца да 1670г. вылiчальную машыну партугальца Хакоба Радрыгiса Перейры. У канструкцыю машыны Перэйры былi ўведзены iдэi Паскаля. Карэннае змяненне адбылося у XIXст., калi назiраўся рост прамысловасцi i транспарта, усё гэта абумовiла стварэнне хуткадзейнiчаючых i надзейных вылiчальных машын. Патэнiныя бюро, асаблiва ў ЗША, былi лiтаральна завалены заяўкамi на такiя вынаходнiцтвы. Аднак сапраўды ўдалая канструкцыя шматразраднай клавiшнай сумiруючай машыны была прапанавана толькi ў 1885г. 24-гадовым Доррам Фельтам, якi назваў сваё вынаходнiцтва камптаметрам. Гэта была першая машына, якая знайшла практычнае прымяненне ў ЗША. Яе перавага заключаецца ў сумяшчэннi аперацый ўстаноўкi i вылiчэння, а таксама ў прыборы клавiшнага прывада для лiкаў. Да недахопаў вынаходнiцтва неабходна аднесцi адсутнасць друкуючага механiзма i кантроля правiльнасцi ўвода сыходных лiкаў. Пры наборы лiку, нацiснутыя клавiшы западала, што давала магчымасць праверыць правiльнасць набора. Для ажыццяўлення складання было неабходна павярнуць рычаг. Гэтыя машыны выпускалiся на працягу 60 гадоў, пачыная ад 1887г. Апошнiя модэлi былi ўдасканалены: прывадны рычаг быў заменены на электраматор. Механiчны перыяд у развiццi вылiчальных прылад працягваўся да 30-х гадоў XXст. Вялiкi штуршок у развiццi вылiчальнай тэхнiкi дала другая сусветная вайна. Ваенным спатрэбiўся камп’ютэр, якiм стаў “Марк-1”- першы ў свеце лiчбавы камп’ютэр, якi стварыў ў 1944г. прафесар Айкен. У iм выкарыстоўвалася спалучэнне электрычных сiгналаў i механiчных прывадаў. Памеры: 15X2,5m, 750000 дэталяў. Гэта машына магла перамнажаць два 23-х разрадныя лiкi за 4 с. У 1946г. групай iнжынераў, па заказу ваеннага ведамства ЗША, быў створаны першы электронны камп’ютэр-“Энiяк”. Якi мог выконваць 5000 аперацый складання i 300 аперацыймножання за секунду. Памеры: 30 м у даўжыню, аб’ём-85 м3 , вага-30 тон. Выкарыстоўвалася 18000 эл. лямп. Першая машына з захоўваемай праграмай –“Эдсак”- была створана ў 1949г., а ў 1951г. вынайшлi машыну “Юнiвак”-першы серыйны камп’ютэр з захоўваемай праграмай. У гэтай машыне ўпершыню была выкарыстана магнiтная стужка для запiсу i захоўвання iнфармацыi. У АВМ усе матэматычныя велiчынi прадстаўляюцца як неперарыўныя значэннi якiх-небудзь велiчынь. Галоўным чынам, у якасцi машыннай пераменнай выступае напружанне электрычнга ланцуга. Яго змяненнi працякаюць па тым жа законам, што i змяненнi зададзеных функцый. У гэтых машынах выкарыстоўваецца метад матэматычнага мадэлiравання ( ствараецца мадэль даследуемага аб’екта). Вынiкi рашэння выводзяцца ў выглядзе залежнасцей электрычных напружанняў ў функцыi часу на экран асцыллографа, або фiксуецца вымярыцельнымi прыборамi. Асноўным назначэннем АВМ з’яўляецца рашэнне лiнейных i дыферэнцыраваных ураўненняў. Добрыя бакi АВМ: 2) простая канструкцыя; 4) нагляднасць даследчых працэсаў, магчымасць змянення параметраў даследуемых працэсаў падчас самаго даследвання. Недахопы АВМ: 1) малая дакладнасць атрымлiваемых вынiкаў (да10%); 3) ручны ўвод задачы ў машыну; 4) вялiкi аб’ём абсталявання, якi расце пры павелiчэннi складанасцi задачы. Электронныя вылiчальныя машыны (ЭВМ) У адрозненнi ад папярэднiх машын у ЭВМ лiкi прадстаўляюцца ў выглядзе паслядоўнасцi лiчбаў. У сучасных ЭВМ лiкi прадстаўляюцца ў выглядзе кодаў дваiчных эквiвалентаў, г. зн. у выглядзе камбiнацый 1 i 0. У ЭВМ ажыццяўляецца прынцып праграмнага кiравання. ЭВМ можна падзялiць на лiчбавыя, электрыфiцыраваныя i лiчыльна-аналiтычныя (перфарацыённыя) вылiчальныя машыны. ЭВМ таксама можна раздзялiць на вялiкiя ЭВМ, мiнi-ЭВМ i мiкра-ЭВМ. Яны адрознiваюцца сваёй архiтэктурай, тэхнiчнымi, эксплуатацыйнымi i габарытна-вагавымi характарыстыкамi. Добрыя бакi ЭВМ: 1) высокая дакладнасць; 3) аўтаматычны ўвод iнфармацыi, неабходны для рашэння задачы; 4) разнастайнасць задач, якiя можна рашыць пры дапамозеЭВМ; 5) незалежнасць колькасцi абсталявання ад складанасцi задачы. 1) складанасць падрыхтоўкi задачы да рашэння (неабходнасць спецыяльных ведаў, метадаў рашэння задач i праграмавання); 3) складанасць структуры ЭВМ, эксплуатацыя i тэхнiчнае абслугоўванне; 4) патрабаванне спецыяльнай апаратуры пры рабоце з элементамi рэальнай апаратуры. Аналага-лiчбавыя вылiчальныя машыны (АЦВМ) АЦВМ-гэта такiя машыны, якiя сумяшчаюць у сабе добрыя бакi АВМ i ЭВМ. Яны маюць такiя характарыстыкi, як хуткае дзеянне, простасць праграмавання i ўнiверсальнасць. Асноўнай аперацыяй з’яўляецца iнтэгрырыванне, якое ажыццяўляецца пры дапамозе лiчбавых iнтэгратараў. У АЦВМ лiкi прадстаўляюцца як i ў ЭВМ (паслядоўнасцю лiчбаў), а метад рашэння задач як у АВМ (метад мадэлiравання). Пакаленнi ЭВМ Можна выдзялiць 4 асноўныя пакаленнi ЭВМ. Пакаленнi ЭВМ Характарыстыкi I II III IV Гады прымянення 1946-1960 1970-1980 Асноўны элемент эл. лямпа ІС ВІС Колькасць ЭВМ у свеце (шт) сотнi дзесяткi тысяч мiлёны Памеры вялiкiя значна меншыя мiнi-ЭВМ мiкра-ЭВМ 1 10 1000 10000 перфакарта магнiтная стужка дыск гнуткi дыск Пакаленнi: I. ЭВМ на эл. лямпах, хуткасць дзеяння 20000 аперацый у секунду, для кожнай машыны iснуе свая мова праграмавання(“БЭСМ”. “Страла”). У 1960г. у ЭВМ былi ўведзены транзiстьары, вынайдзеныя ў 1948г., яны блi больш надзейнымi, даўгавечнымi, мелi вялiкую аператыўную памяць. III. З’явiлiся першыя iнтэгральныя схемы (ІС), якiя атрымалi шырокае распаўсюджванне. ІС-гэта крышталь, плошча якого 10мм2 . 1 ІС здольна замянiць 1000 транзiстараў. З’явiлася магчымасць апрацоўваць адразу некалькi праграм. IV. Упершыню сталi прымяняцца вялiкiя iнтэгральныя схемы (ВІС), якiя па магутнасцi былi прыкладна роўнымi 1000 ІС. Гэта прывяло да знiжэння кошта вытворчасцi камп’ютэраў. У 1980г. цэнтральны працэсар невялiкай ЭВМ стала магчымым размясцiць на крыштале плошчай ¼ дзюйма (“Іллiяк”, “Эльбрус”). ЭВМ V пакалення ЭВМ IV пакалення не атрымалi шырокага распаўсюджвання з-за сваёй спецыфiкi. Гэта з’яўлялася асноўным стымулам для распрацоўкi ЭВМ V пакалення, прычым ставiлiся зусiм iншыя задачы, чым пры распрацоўцы ЭВМ I-V пакаленняў. Новай задачай з’яўлялася стварэнне штучнага iнтэлекту машыны (магчымасць рабiць высновы з прадстаўленых фактаў), магчымасць увода iнфармацыi ў ЭВМ пры дапамозе голаса, розных выяваў. Гэта дазволiла карыстацца ЭВМ усм карыстальнiкам, нават тым, хто не мае спецыяльных ведаў у гэтай вобласцi. ЭВМ стала памочнiкам людзям ва ўсiх абласцях. ІІ Лакальныя i габальныя сеткi. Электронная пошта. Лакальная сетка ўяўляе сабой набор камп’ютэраў, перэфiрычных канструкцый (прынтэраў i да т. п.) i камутацыйных канструкцый, злучаных кабелямi. У якасцi кабеля выкарыстоўваецца “тоўсты” кааксiяльны кабель, “тонкi” кааксiяльны кабель, кручаная пара, валаконна-аптычны кабель. “Тоўсты” кабель, у асноўным, выкарыстоўваецца на працяглых участках, калi патрэбна высокая прапускная здольнасць. Валаконна-аптычны кабель дазваляе ствараць працяглыя ўчасткi без рэтранслятараў пры недасягаймай для другiх кабеляў хуткасцi i надзейнасцi. Аднак кошт кабельнай сеткi на яго аснове даволi высокi, i таму ён не знайшоў пакуль шырокага прымянення ў лакальных сетках. У асноўным лакальныя камп’ютэрныя сеткi ствараюцца на базе “тонкага” кабеля або кручанай пары. Першапачаткова сеткi стваралiся па прынцыпу “тонкага” Ethernet. У аснове якога - некалькi камп’ютэраў з сеткавымi адаптарамi, злучаных паслядоўна кааксiяльным кабелем, прычым усе сеткавыя адаптары выдаюць свой сiгнал на яго адначасова. Недахопы гэтага прынцыпа выявiлiся пазней. З ростам памераў сетак паралельная праца многiх камп’ютараў на адзiную шыну стала практычна немагчымай: узаемныя ўплывы адзiн на аднаго значна ўзраслi. Выпадковыя паломкi каасiльнага кабеля надоўга выводзiлi ўсю сетку са строя. А вызначыць месца разрыву або ўзнiкненне праграмнай няспраўнасцi, якая “заткнула” ўсю сетку, стала практычна немагчыма. Кожная структура ўяўляла сабой некалькi камп’ютэраў з сеткавымi адаптарамi, кожны з якiх злучаны адзельным провадам - кручанай парай - з камутатарам. Пры неабходнасцi развiцця да сеткi проста дабаўлялi новую структуру. Лакальная сетка тым, што яны звычайна абмежаваныя геаграфiчнай вобласцю ( адзiн пакой, адзiн будынак, адзiн раён). Глабальныя сеткi Для падключэння выкарыстоўваюцца тэлефонныя лiнii. Працэс перадачы дадзеных павiнен адбывацца ў форме электрычных хiстанняў-аналавага гукавага сiгнала, у той час, калi у камп’ютэры iнфармацыя прадстаўлена ў выглядзе кодаў. Для таго каб перадаць iнфармацыю ад камп’ютэра праз тэлефонную лiнiю, коды павiнны быць ператвораны ў электрычныя хiстаннi. Гэты працэс носiць назву мадуляцыi. Для таго каб адрасат змог прачытаць на сваiм камп’ютэры тое, што яму прыслалi, электрычныя ваганнi павiнны зноў быць ператворанымi ў машынныя коды-дэмадуляцыя. Прылада, якая ажыццяўляе ператварэнне дадзных з лiчбавай формы, у якой яны захоўваюцца ў камп’ютэры, у аналагавую (электрычныя хiстаннi), у якоя яны могуць быць перададзены па тэлефонным лiнiям, i назад называецца мадэм (скарочана адмадулятар i дэмадулятар). Камп’ютэр у гэтым выпадку павiнен мець спецыяльную тэлекамунiкацыйную праграму, якая кiруе мадэмам, а таксама адпраўляе i атрымоўвае паслядоўнасцi сiгналаў перадаваймай iнфармацыi. Электронная пошта. Для таго каб мець магчымасць абменьвацца лiстамi па электроннай пошце, карыстальнiк павiнен стаць клiентам адной з камп’ютэрных сетак. Як i ў тэлефонных сетках, клiенты камп’ютэрных сетак называюцца абанентамi. Для кожнага абанента на адным з сеткавых камп’ютэраў выдзяляецца вобласць памяцi - электронная паштовая скрынка. Доступ туды ажыццяўляецца паводле адраса, якi паведамляецца абаненту, i паролю, якi абанент прыдумвае сам. Пароль вядомы толькi абаненту i сеткаваму камп’ютэру. Кожны абанент электроннай пошты можа праз свой камп’ютэр i мадэм паслаць лiст любому абаненту, зазначыўшы ў пасланнi яго паштовы адрас. Усе лiсты, што паступаюць на некаторы паштовы адрас, запiсваюцца ў выдзеленую для iх вобласць памяцi сеткавага камп’ютэра. Сеткавы камп’ютэр, якi ўтрымлiвае паштовыя скрынкi называецца хост камп’ютэра (ад host-“гаспадар”). Існуюць два асноўных спосаба прыёма электроннай пошты. Першы называецца off-line (па-за лiнiяй), заключаецца ў тым, што пры кожным сеансе сувязi камп’ютэра абанента з сеткавым камп’ютэрам адбываецца абмен лiстамi ў аўтаматычным рэжыме: усе пасланнi, што прыйшлi на адрас абанента адпраўляюцца на яго камп’ютэр. Назва off-line падкрэслiвае той факт, што азнаямленне з лiстамi i iх чытанне адбываецца, калi сувязь з сеткавым камп’ютэрам ужо завершана. Другi спосаб, якi, натуральна, называецца on-line ( на лiнii), заключаецца ў тым, што абанент падчас сеанса сувязi со свайго камп’ютэра атрымоўвае магчымасць звярнуцца да сваёй паштовай скрынкi, прачытаць лiсты, калi яны ёсць. Некаторыя пасланнi можна выдалiць, не чытаючы, на другiя-адразу даць адказ, скарыстаўшыся клавiятурай свайго камп’ютэра. Можна таксама адаслаць ўсе раней загатаваныя лiсты, якiя з’яўляюцца тэкставымi файламi. У рэжыме on-line абанент не карыстаецца аўтаматычным рэжымам, а адсылае ўсе лiсты сам, зазначаючы iх адрасы i аддаваючы адпаведную каманду сеткаваму камп’ютэру. Адзiн камп’ютэр можа абслугоўваць некалькiх абанентаў. У выпадку выкарыстання on-line сеткi, кожны карыстальнiк ажыццяўляе сувязь з камп’ютэрнай сеткай i выконвае неабходныя манiпуляцыi для атрымання або адпраўкi iнфармацыi адпаведна сваiм задачам подчас сеанса сувязi. Для абанентаў сеткi off-line iснуе магчымасць мець асобную скрынку на адным камп’ютэры. Кожны абанент карыстаецца толькi сваёй паштовай скрынкай, а адсыланне i атрыманне лiстоў, сувязь з тэлеканферэнцыямi i звароты да базаў дадзеных для ўсiх абанентаў, што карыстаюцца гэтым камп’ютэрам, ажыццяўляецца аўтаматычна ў момант сеанса сувязi з камп’ютэрнай сеткай. Такая складаная арганiзацыя абмена iнфармацыяй пры выкарыстаннi аднаго камп’ютэра прывяла да небходнасцi выдзялення спецыяльнага адмiнiстратара для каардынацыi ўсяго абмена iнфармацыяй, ажыцяўлення сеансаў сувязi i знаходжанне заблукаўшых лiстоў. Адрасацыя Адрас электроннай пошты, так як i звычайны паштовы адрас паiнен утрымлiваць усю неабходную iнфармацыю для таго, каб лiст дайшоў да адрасата, у любую кропку зямнога шара. Электронны, як i паштовы адрас, складаецца з дзвюх частак: 2) раздзел “Каму”-утрымлiвае iмя абанента. У розных сiстэмах выкарыстоўваюцца розныя спосабы прадстаўлення адраса. Напрыклад, у сiстэме INTERNET раздзела “Куды” i “Каму” аддзяляюцца знакам "@", прычым злева зазначаецца “Каму”. Напрыклад, user@adonis.iasnet.ru, дзе user-iмя абанента, а adonis.iasnet.ru-iмя хост камп’ютэра (adonis) i указанне, як яго зайсцi. Раздзел “Куды” мае iерархiчную структуру. Узроўнi iерархii называюцца доменамi (domain-уладанне) i аддзелены кропкамi. Колькасць доменаў у адрасе не абмежавана. Самы правы домен уяўляе сабой домен верхняга ўзроўню. У дадзеным выпадку ru-код Расii. Для ўсiх краiн iснуюць двухлiтарныя коды. Напрыклад: au - Аўстралiя, by - Беларусь, ca - Канада, de - Германiя, jp - Японiя, ua - Украiна, uk - Вялiкобрытанiя, us - ЗША. Домен верхняга ўзроўню не абавязкова з’яўляецца кодам краiны. Нiжэй прыведзены прыклады некалькiх доменаў верхняга ўзроўню, якiя выкарыстоўваюцца ў ЗША: COM – камерцыйныя органiзацыi i бiзнэс; EDU –адукацыйныя ўстановы; NET - структурные арганiзацыi сiстэмы; ORG – непрыбытковыя арганiзацыi; INT - мiжнародный домен. Домен другога ўзроўню дае ўдакладненнi для пошука хост камп’ютэра. Гэта можа быць код горада або рэгiёна, у ЗША-штата. У нашым выпадку домен другога ўзроўню паказвае на камп’ютэрную сетку Інстытута Аўтаматызаваных сiстэм (iasnet). Для таго каб напiсаны вамi лiст дайшоў да адрасата, то трэба змясцiць яго ў канверт, напiсаць адрас i адправiць па пошце. Адрасат, атрымаўшы лiст, акрамя свайго адраса знойдзе на канверце некаторыя дадатковыя дадзеныя, якiя могуць аказацца патрэбнымi. Па аналогii з канвертам кожны электронны лiст мае так званую “шапку”. У залежнасцi ад таго, якая тэлекамунiкацыйная сiстэма выкарыстоўваецца, структура адраса можа выглядаць па-рознаму. From: UserName <user@adonis.iasnet.ru> Date:2, November 1998 14:25 Cc: user2@adonis.iasnet.ru Bcc: user3@adonis.iasnet.ru Subject: Hello Першы радок паведамляе адрас i iмя адправiцеля. Радок, што пачынаецца з Date, утрымлiвае дату i час (калi пасланне было адаслана). Далей зазначаецца адрас атрымальнiка. У радку, якi пачынаецца з Сс указваецца адрас, якому адсылаецца копiя пiсьма. У наступным радку ўказваецца адрас карыстальнiка, якому адпраўляецца нябачная для адрасата копiя лiста. Такiх радкоў можа быць некалькi або ня быць нiводнага. У наступным радку зазначаецца змест лiста, яго загаловак. У перадапошнiм радку зазначаецца iндэфiкатар паслання, яго ўнiкальны нумар. Калi гэты лiст адпраўлены ў адказ на нейкае iншае пасланне, то нумар гэтага зыходнага лiста зазначаецца на апошнiм радку. Для першапачатковых, iнiцыятыўных лiстоў гэты радок адсутнiчае. Аднак дакладны парадак радкоў “шапкi” лiста можа змяняцца ад сiстэмы да сiстэмы. Акрамя таго, у яе могуць дабаўляцца дадатковыя радкi, напрыклад Importance-важнасць паслання. Зазначаны ў прыкладзе склад “шапкi” з’яўляецца абавязковым, паколькi ўсе яго кампаненты маюць вялiкае значэнне для правiльнай дастаўкi лiста.